Jan Gruchała

Uchwała Nr XX/225/2008 Rady Miasta Piły z dnia 26 lutego 2008 roku

Jan Gruchała, 1911-2006, nauczyciel i pedagog, filolog klasyczny, nauczyciel języka łacińskiego, absolwent Uniwersytetu Poznańskiego, żołnierz września 1939, jeniec oflagu Woldenberg, od marca 1948 roku do września 1963 roku związany z grodem Staszica jako dyrektor Gimnazjum i Liceum w Pile.

Pierwszy rok szkolny w Pile 1948/1949 udało mu się zainaugurować już we własnym budynku Liceum przy ul. Wincentego Pola. Do jego zasług należy przyznanie szkole w 1957 roku statusu placówki oświatowej. Kolejnym sukcesem było oddanie zniszczonej w wyniku działań wojennych auli szkoły.

Jan Gruchała dbał o pracę dydaktyczno-wychowawczą i wszechstronny rozwój szkoły, która w okresie gdy był jej dyrektorem, stała się znaczącą placówką oświatową w regionie, uznaną za jedną z najlepszych na Ziemiach Odzyskanych. Jego zasługą było także organizowanie różnego rodzaju form kształcenia dla dorosłych, w tym kursów „walki z analfabetyzmem”. Prowadził aktywną działalność społeczną. Włączył się do odbudowy domu, w którym urodził się Stanisław Staszic. Uczestniczył w pracach organizacyjnych pierwszych Dni Piły, które odbyły się w październiku 1960 roku. Współtworzył m.in. Towarzystwo Historyczne przy Muzeum Staszica. Należał do organizatorów prasy lokalnej w Pile: „Głosu Pilskiego”, „Rocznika Pilskiego” i „Rocznika Nadnoteckiego”. Działał w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich, integrującym w swych działaniach ziemię powiatu wokół Piły. Utworzył w październiku 1959 roku, przy Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich Pilskie Studium Regionalne, w którym odbywały się wykłady naukowców z Uniwersytetu Poznańskiego i Instytutu Zachodniego.

We wrześniu 1963 roku opuścił Piłę, wracając na Kaszuby, skąd pochodził. W 1996 roku Towarzystwo Miłośników Miasta Piły nadało mu godność Członka Honorowego, a w 2000 roku Prezydent Miasta Piły uhonorował Medalem Staszica i Wpisem do Księgi Pamiątkowej Miasta Piły.