Pilskie Muzeum Wojskowe powstaje na terenie byłego lotniska wojskowego w Pile, z inicjatywy pasjonatów historii wojskowości, należących do Pilskiego Stowarzyszenia Historyczno - Militarnego.
Zadanie
Głównym zadaniem muzeum jest gromadzenie eksponatów dotyczących historii wojskowości, techniki wojskowej oraz historii militarnej miasta Piły. Zadanie to jest realizowane poprzez uzupełnienie zbioru o sprzęt nierozerwalnie związany z wojskową historii miasta, będący symbolem wieloletniego działania Piły, jako silnego ośrodka wojskowego szkolnictwa motoryzacyjnego oraz lotnictwa wojskowego.
Pozyskane eksponaty: samochody ciężarowe, transportery opancerzone, wozy zabezpieczenia technicznego, czołgi i trenażery tworzą kolekcję obrazującą różnorodność typów i wersji pojazdów używanych do szkolenia Żołnierzy Specjalistów Służby Czołgowo - Samochodowej w Wojsku Polskim. Działająca w Pile od 1948 roku Oficerska Szkoła Samochodowa zapisała się w pięknych tradycjach polskiego wojskowego szkolnictwa motoryzacyjnego, które narodziło się w 1918 roku. W 2018 roku z okazji 100. rocznicy powstania Sekcji Automobilowej, dnia 14 lipca miało miejsce uroczyste otwarcie wystawy stałej muzeum zatytułowanej: Od Sekcji Automobilowej do Służby Czołgowo – Samochodowej, która w ciekawy sposób przybliża te zagadnienia. W dwóch schronohangarach są prezentowane samochody ciężarowe i czołgi, co ciekawe dwa eksponowane wozy: czołg średni T-55U oraz T-55AMS to historyczne pojazdy używane dawniej w procesie dydaktycznym w pilskiej szkole.
Unikalne eksponaty
Na początku 2021 roku dzięki środkom otrzymanym w ramach 1% podatku muzeum zakupiło unikatowy mały trenażer samochodowy MTS-72 (TK-660) służący do nauki jazdy w mieście na wstępnym etapie szkolenia żołnierzy - kierowców samochodów ciężarowych STAR 660. Kilka tygodni później podczas odkrywania historii MTS-72 pasjonaci odnaleźli kolejny trenażer, tym razem był to produkowany wcześniej model - MTS-70 z początku lat 70. W przyszłości jedyne zachowane w Polsce małe trenażery samochodowe będą eksponowane nie tylko na wystawie stałej, ale również podczas pokazów dynamicznych i mobilnych wystawach muzeum.
Lotnisko
Bardzo ciekawa jest historia pilskiego lotniska, na którym podczas I wojny światowej w zakładach Albatrosa (Ostdeutsche Albatros Werke GmbH) produkowano samoloty myśliwskie i rozpoznawcze. Kilkadziesiąt z nich trafiło do powstającego po odzyskaniu niepodległości polskiego lotnictwa wojskowego. Na tych samolotach z szachownicami na skrzydłach walczyli polscy piloci, i o tym w oryginalnym schronohangarze przypomina kolejna wystawa stała zatytułowana: Poznaj 100. - letnią historię pilskiego lotniska. Połączenie historii miasta i polskich skrzydeł to jest to, o czym muzealnicy chcą przypominać i pamiętać.
Od 1940 roku na pilskim lotnisku, w zakładach Ludwig Hansen & Co., Werk Schneidemuhl mieszczących się w dawnych obiektach zakładów Albatrosa, początkowo przebudowywano samoloty Messerschmitt Bf 110 na holowniki do ciężkich szybowców „Gigant”. W Późniejszym okresie remontowano tu samoloty: Messerschmitt Me 210, Me 410 oraz rozpoznawcze Focke-Wulf 189. Ciekawostką jest także to, że w Pile od października 1944 roku remontowano również odrzutowe samoloty Messerschmitt Me 262 A-1a/U3.
Tradycje Polskich Skrzydeł
Pilskie Muzeum Wojskowe kultywuje również tradycje lotnictwa szturmowego – na pilskim lotnisku po II wojnie stacjonowały, aż dwa pułki wyposażone w odrzutowe samoloty szturmowe. Najcenniejszym eksponatem prezentowanym w centrum wystawy stałej muzeum jest samolot Su-22M4 nr boczny 3620 (zwany Tygryskiem), od którego pozyskania w 2009 roku zaczęła się cała przygoda z muzealnictwem wojskowym. Na wystawie stałej eksponowane są pozostałości samolotu Lim-6bis z nieprawdopodobnej „katastrofy w przestworzach”, do której doszło w sierpniu 1976 roku.
Rozwój
Obecnie kolekcja muzeum liczy ponad 50 eksponatów sprzętu ciężkiego. Dzięki przychylności władz miasta Piły muzeum ma świetne warunki do rozwoju: dziewięć schronohangarów na ekspozycje tematyczne, dodatkowo rewelacyjny teren lotniska, na którym można organizować imprezy plenerowe o charakterze zlotów militarnych i pokazów lotniczym oraz poligon dla pokazów dynamicznych. W kolejnych schronohangarach powoli powstają nowe wystawy poświęcone: historii artylerii w Polsce w XX wieku, wojskom łączności, wozom zabezpieczenia technicznego i ewakuacji sprzętu. Najnowszy projekt muzeum to wystawa zatytułowana: Jak to działa? Dzięki zgromadzonym historycznym pomocom dydaktycznym używanym kiedyś w Wyższej Oficerskiej Szkole Samochodowej w Pile, pasjonaci będą chcieli wprowadzić najmłodszych w świat techniki. W planach jest również utworzenie wystawy poświęconej zimnej wojnie w dawnym podziemnym schronie dowodzenia „USD” (Umocnione Stanowisko Dowodzenia), ukrytym w lesie zaledwie kilkadziesiąt metrów od pasa startowego i siedziby muzeum.
Pozytywna energia
Wszystko to będzie tworzyło ciekawe miejsce, w którym dzięki zaangażowaniu i pasji osób organizujących Pilskie Muzeum Wojskowe, będzie można nie tylko spotkać się z historią, ale naładować akumulatory pozytywną energią.
Muzealnicy odkrywają historię posiadanych eksponatów, nieustanie poszukują dokumentacji i brakujących oryginalnych detali, a kiedy czegoś nie mogą zdobyć zlecają profesjonalistom wykonanie elementu na podstawie oryginału. Część eksponatów, które nie są jeszcze udostępnione do zwiedzania, wymaga ukompletowania i remontu, na swoją kolej czekają ciekawe czołgi, samochody opancerzone i armaty. Większość eksponatów Pilskiego Muzeum Wojskowego jest sprawna technicznie, taka forma prezentacji jest bardzo atrakcyjna dla zwiedzających, bezpośredni kontakt pozwala na dotarcie do młodego człowieka i zainteresowanie go technika wojskową, a co za tym idzie historią. I to jest nasz główny cel pasjonatów tworzących muzeum:
Zainteresować historią!!!
Pilskie Muzeum Wojskowe jest nadal w fazie organizacji, do tej pory ze względu na to, że wszyscy członkowie stowarzyszenia pracują, angażując się w muzeum na zasadzie wolontariatu, nie było możliwości zwiedzania muzeum w dni powszednie. Zbiory były dostępne tylko w weekendy, po wcześniejszym kontakcie telefonicznym. Obecnie w związku z zaistniałymi zmianami, dzięki wsparciu władz miasta muzeum będzie funkcjonowało na co dzień.
Piła to miasto gdzie wizje nabierają kształtu, a Pilskie Muzeum Wojskowe jest na to najlepszym przykładem.
W imieniu pasjonatów tworzących muzeum zapraszam do Piły.
Przemysław Olszyński
dyrektor
Pilskie Muzeum Wojskowe
Więcej informacji na stronie: www.pmw.pila.pl i na FB.